ભારતના પ્રથમ સૌર મિશન આદિત્ય-એલ1ની તસવીર સામે આવી છે. ISROનું સૌર મિશન લોન્ચ કરવા માટે તૈયાર છે. તેને 2 સપ્ટેમ્બરે સવારે 11:50 કલાકે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવશે.
પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટરનું અંતર કાપ્યા બાદ આ મિશન સૂર્ય પર અભ્યાસ કરશે. આદિત્ય-L1 સૂર્ય અને પૃથ્વી વચ્ચેના L1 બિંદુ પર રહીને સૂર્ય પર નજર રાખશે.
ઈસરોએ આદિત્ય-એલ1નો ફોટો જાહેર કર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં આદિત્ય-એલ1 પર ચંદ્રયાનની જેમ સોનેરી પરતથી કવર કર્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, જાણો આ વસ્તુ શું છે અને તે સ્પેસ મિશન માટે કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે.
તમે ચંદ્ર મિશન દરમિયાન ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરની તસવીર જોઈ હશે, જો તમે તેના પર ધ્યાન આપ્યું હોય, તો તમે તેને સોનેરી પરતથી ઢંકાયેલું જોયું જ હશે. આવી સ્થિતિમાં લોકોના મનમાં સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે તેના પર સોનેરી પરત કેમ રાખવામાં આવ્યું?
આ પ્રશ્નનો જવાબ વિજ્ઞાનમાં છુપાયેલો છે. કારણ કે કોઈપણ મિશન પહેલા તેમના વાહન (ઉપગ્રહ) પર ખૂબ જ ખાસ કારણસર સોનેરી પડ ચડાવવામાં આવે છે. સોનેરી પડ જેને તમે સોનું માનતા હશો તે સોનું નથી. તેને મલ્ટી લેયર ઇન્સ્યુલેશન એટલે કે MLI કહેવામાં આવે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે મલ્ટિ-લેયર ઇન્સ્યુલેશનના મોટાભાગના લેયર પોલિએસ્ટરથી બનેલા હોય છે. આમાં એલ્યુમિનિયમનો પણ ઉપયોગ થાય છે. તે એલ્યુમિનિયમના પાતળા સ્તરથી કોટેડ છે. તેના ઘણા સ્તરો માનવ નિર્મિત ઉપગ્રહો પર લગાવાય છે.
માહિતી અનુસાર, MLI માં બહારથી જે દેખાય છે તે સોનેરી છે અને અંદર સફેદ અથવા સિલ્વર રંગની ફિલ્મ છે. સોનેરી શીટ પોલિએસ્ટર ફિલ્મ અને તેના પર એલ્યુમિનિયમના સ્તરથી બનેલી છે.
સોનેરી પરત કેમ મહત્વની છે?
મુંબઈના નહેરુ પ્લેનેટોરિયમના ડિરેક્ટર અરવિંદ પરજામ્પેએ બીબીસીને જણાવ્યું કે આ પ્રકારની જાળીદાર શીટ અવકાશયાનના મહત્ત્વના ભાગો પર મૂકવામાં આવે છે, જેને રેડિયેશનથી નુકસાન થઈ શકે છે.
સેટેલાઇટ કે અવકાશયાનના મિશન મુજબ ચાદરનો કેટલો અને કેવી રીતે ઉપયોગ કરવો તે નક્કી કરવામાં આવે છે. અરવિંદ પરજામ્પેના જણાવ્યા અનુસાર, આ સોનેરી પડ વાનને સૂર્યની ગરમીથી બચાવે છે. આ સોનેરી સ્તરો સૂર્યપ્રકાશને પરિવર્તિત કરવા માટે લગાવવામાં આવે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે અંતરિક્ષમાં મિશન દરમિયાન તાપમાન ખૂબ જ ઝડપથી બદલાય છે. જેની સીધી અસર સેટેલાઇટના નાજુક સાધનો પર પડી શકે છે. કારણ કે ગરમીમાં ઝડપથી વધારો થવાને કારણે સાધનોને નુકસાન થઈ શકે છે.
No comments:
Post a Comment